Za mało pieniędzy na ważne wsparcie osób z niepełnosprawnościami. Gliwice apelują do ministerstwa

Asystencja osobista to jedna z podstawowych i kluczowych usług dla osób z niepełnosprawnościami, która w Gliwicach jest realizowana przez Ośrodek Pomocy Społecznej ze środków Funduszu Solidarnościowego, na podstawie rządowego programu „Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością” dla jednostek samorządu terytorialnego. Problem w tym, że środki Funduszu, przekazywane samorządom na zapewnienie asystencji, są rażąco niskie i nie zapewniają dostępności tej usługi dla wszystkich osób, które takiego wsparcia bezwzględnie potrzebują. O pilne zwiększenie finansowania i limitów godzin na usługi asystenckie oraz wprowadzenie zmian w programie zaapelowali na wrześniowej sesji do Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej prezydent Gliwic Katarzyna Kuczyńska-Budka i gliwiccy radni. 

Przewidziana w rządowym programie pomoc asystenta osobistego jest przeznaczona obecnie dla osób z niepełnosprawnościami, posiadających orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności bądź inne orzeczenie traktowane z nimi na równo. W tegorocznej edycji asystencja osobista adresowana jest również do dzieci z orzeczoną niepełnosprawnością (do ukończenia przez nie 16 lat), mających wskazanie o konieczności stałej lub długotrwałej opieki bądź pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz wskazanie stałego, codziennego współudziału opiekuna (niezbędnego w procesie leczenia, rehabilitacji i edukacji dziecka). 

Rolą osobistego asystenta jest wyłącznie udzielanie pomocy lub wsparcia w realizacji osobistych celów, a nie np. podejmowanie decyzji za osobę z niepełnosprawnościami. To sprawia, że obecność asystentów osobistych ma ogromny wpływ na jakość życia oraz poczucie sprawczości i samodzielności osób z niepełnosprawnościami. 

– Zapotrzebowanie na usługę asystencji osobistej jest u nas ogromne, o czym świadczy liczba wniosków składanych do realizatora programu, czyli Ośrodka Pomocy Społecznej w Gliwicach. W tegorocznej edycji, w czerwcu, złożono 221 wniosków (w tym 126 w terminie naboru). 103 wnioski zostały rozpatrzone pozytywnie, natomiast 109 osób wnioskujących o usługi asystenckie nie otrzymało wsparcia z powodu braku środków finansowych i zostało wpisanych na listę oczekujących (w tym 14 osób, które złożyły wnioski w terminie naboru). 9 wniosków rozpatrzono negatywnie – z innych powodów. Na obecny rok Miasto Gliwice pozyskało na usługi asystenta osobistego osoby z niepełnosprawnością kwotę sięgającą 1,4 mln zł, ale zapotrzebowanie na te usługi kilkakrotnie przekracza wysokość pozyskanych środków finansowych – podkreśla Klaudia Bera, zastępca naczelnika Wydziału Zdrowia i Spraw Społecznych UM w Gliwicach oraz pełnomocnik prezydent Gliwic ds. osób z niepełnosprawnościami. 

Przez niski poziom finansowania usługi część osób z niepełnosprawnością – niejednokrotnie ze znacznym i umiarkowanym stopniem niepełnosprawności oraz z niepełnosprawnościami sprzężonymi – jest pozbawiona niezbędnego wsparcia. Ci z kolei, którym asystencja przysługuje, mogą liczyć na opiekę w coraz bardziej ograniczanym zakresie godzin – aby i inne osoby z niepełnosprawnościami mogły skorzystać z usługi. Bardzo zawęża to możliwość niezależnego funkcjonowania i samorealizacji osoby z niepełnosprawnością, uderzając w jakość życia i poczucie godności. Problemów jest jednak więcej. 

Niewystarczające środki finansowe i konieczność zapewnienia w pierwszej kolejności usługi asystenckiej osobom z niepełnosprawnościami samotnie gospodarującym, które nie mają możliwości korzystania ze wsparcia bliskich, znacznie ogranicza możliwość dostępu do tej usługi dzieciom. One też mają prawo do uczestniczenia w programie i korzystania z usług asystenta tak samo jak osoby dorosłe.

W tej sytuacji pilne działania Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej są konieczne – zarówno w kwestii jak najszybszego zwiększenia środków na finansowanie rządowego programu, zwiększenie limitów godzinowych, jak i zmiany zapisów programowych, aby objąć usługami asystenta osobistego jak największe i najbardziej potrzebujące grupy osób z niepełnosprawnościami.

(kik)